Innowacje technologiczne oraz system monitoringu, prognozowania i operacyjnego planowania działań melioracyjnych, dla precyzyjnego gospodarowania wodą w skali obiektu melioracyjnego

Celem projektu jest opracowanie i przygotowanie do wdrożeń systemu monitoringu, w tym teledetekcyjnego, prognozowania i operacyjnego planowania regulowanych odwodnień i nawodnień podsiąkowych w skali obiektu melioracyjnego wyposażonego w innowacyjne, opracowane w ramach projektu, urządzenia do regulacji (hamowania) odpływu wody z obiektu oraz do regulacji i pomiaru natężenia przepływu wody ujmowanej do nawodnień podsiąkowych. Celem projektu jest również rozwój współpracy jednostek badawczych z podmiotami zewnętrznymi, pobudzenie innowacyjnej aktywności sektora przedsiębiorstw melioracyjnych i pokrewnych oraz przygotowanie do wdrożenia innowacyjnych rozwiązań opracowanych w ramach projektu. Rynek innowacyjnych metod, technik i technologii melioracyjnych, warunkujących racjonalne gospodarowanie zasobami wody na zmeliorowanych użytkach rolnych jest rynkiem wschodzącym. Jego rozwój będzie przyspieszał, z powodu coraz częściej pojawiających się susz oraz nowych regulacji prawnych wymuszających racjonalne gospodarowanie wodą oraz stosowanie opłat za pobór wody. Produkty projektu mogą usprawniać gospodarowanie wodą „własną” na utrzymywanych w sprawności i w najbliższych latach odbudowanych/modernizowanych odwadnianych obiektach melioracyjnych (obiekty drenowań i obiekty odwadniane rowami) i wodą „obcą” na sprawnych i odbudowanych/modernizowanych w najbliższych latach obiektach nawodnień podsiąkowych (dwustronnego działania). Oznacza to radykalną poprawę planowania terminów i intensywności odwodnień i nawodnień oraz ilości zrzucanej z obiektu i pobieranej do nawodnień wody. Z analiz przeprowadzonych w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym (ITP) wynika, że powierzchnia utrzymywanych w sprawności i odbudowywanych urządzeń melioracyjnych będzie rosła. W 2013 roku utrzymywano w sprawności urządzenia melioracyjne na 49,5% (2,3 mln ha) zmeliorowanej powierzchni gruntów ornych i na 33,9 % (0,6 mln ha) zmeliorowanej powierzchni trwałych użytków zielonych. Planuje się wzrost tej powierzchni do 64% w 2020 r. i do 89% w 2030 r. na gruntach ornych i do 38% w 2020 r. i do 46% w 2030 r. na trwałych użytkach zielonych. W 2013 r. na odbudową/modernizację oczekiwały urządzenia na 19% (878 tys. ha) zmeliorowanej powierzchni gruntów ornych i na 33% (593 tys. ha) zmeliorowanej powierzchni trwałych użytków zielonych. Planuje się wzrost odbudów/modernizacji urządzeń melioracyjnych w 2020 r. na powierzchni 8,8 tys. ha i 2030 r. na powierzchni 18,9 tys. ha zmeliorowanych gruntów ornych i odpowiednio na powierzchni 10,6 tys. ha i 22,4 tys. ha zmeliorowanych trwałych użytków zielonych. Urządzenia na największej powierzchni planuje się odbudować/zmodernizować w województwach mazowieckim i warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim, kujawsko-pomorskim i wielkopolskim. Realizacja projektu będzie przebiegać w fazie prac badawczych (faza A), na którą będą składać się badania przemysłowe i prace rozwojowe, i po pozytywnym zakończeni tej fazy - w fazie przygotowania wyników prac rozwojowych do wdrożeń (faza B). W fazie A ponad połowa zadań to badania przemysłowe, których celem będzie wypracowanie nowej wiedzy naukowej i umiejętności jej wykorzystania w realizacji prac rozwojowych. Cel ten będzie realizowany poprzez przegląd literatury naukowej i technologicznej oraz fizycznych, symulacyjnych modeli matematycznych i ich oprogramowania, a przede wszystkim poprzez badania laboratoryjne i polowe na badawczych obiektach melioracyjnych. Prace te będą ukierunkowane na opracowanie i sprawdzanie prostych, symulacyjnych modeli odwodnień i nawodnień, na sprawdzanie założeń badawczych dotyczących metod monitoringu, w tym teledetekcyjnego i krótkoterminowych prognoz agro-hydro-meteorologicznych. Rezultaty badań przemysłowych będą wykorzystywane w realizacji prac rozwojowych, realizujących innowacyjne rozwiązania zgodnie z celem projektu. W fazie B projektu rezultaty prac rozwojowych zostaną przygotowane do wdrożeń i komercjalizacji. W wyniku tych prac powstaną instrukcje stosowania opracowanych metod oraz dokumentacje projektowo-konstrukcyjne i kosztorysowe produkcji opracowanych urządzeń oraz ich montażu na obiektach melioracyjnych. Zostaną przygotowane plany, strategie i programy działań marketingowych, a następnie rozpocznie się działalność marketingowa, w tym promocyjna i perswazyjna, m. in. z wykorzystaniem melioracyjnych obiektów badawczych i zainstalowanych tam prototypów urządzeń. Działania te będą miały na celu uświadomienie starostom i wójtom gmin istnienia innowacji, uzyskanie ich zainteresowania innowacją, jej akceptację i poparcie, a także uświadomienie rolnikom, zarządom spółek wodnych i doradcom rolniczym istnienia innowacji, wzbudzenie u nich ciekawości oraz chęci podjęcia oceny, wypróbowania i adopcji innowacji. W skład konsorcjum wejdą: SGGW, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu i Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, jako lider konsorcjum, a także przedsiębiorstwa Agrocom Polska i Geofabryka.