Carinata i camelina - rośliny zwiększające zrównoważoną dywersyfikację systemów rolniczych UE

W UE brakuje alternatywnych upraw, które byłyby kompatybilne z istniejącymi płodozmianami, a jednocześnie dawałyby wartościowe surowce o szerokim spektrum zastosowań. CARINA koncentruje się na nowych zrównoważonych i zróżnicowanych systemach rolniczych, w tym uprawie Brassica carinata L. Brown (zwanej kapustą abisyńską czy musztardą etiopską) oraz Camelina sativa L. Crantz (lnianka siewna), których zastosowanie w myśl teorii Zero Waste będzie skutkowało opracowaniem innowacyjnych produktów. W ramach projektu stosowane będą nowoczesne metody analityczne z zastosowaniem m.in. technik chromatograficznych, innowacyjnych metod izolacji związków, preparatyką i metodami informatyczno-matematycznymi. Uprawa tych dwóch odpornych na stresy biotyczne i abiotyczne gatunków będzie umożliwiała promowanie i wykorzystywanie bioróżnorodności. W projekcie będzie oceniana przydatność tych gatunków do uprawy w różnych krajach UE i krajach stowarzyszonych. Ideą projektu jest podejście do B. carinata i C. sativa w myśl gospodarki o obiegu zamkniętym, co spowoduje, że produkty z tych roślin będą odpowiadały potrzebom różnych bioprzemysłów (rolny, spożywczy, ochrony roślin, drzewny).
Realizacja projektu oparta jest na interdyscyplinarnych badaniach naukowych związanych z doświadczeniami prowadzonymi w warunkach rzeczywistych (pole, las). W gospodarstwach rolnych testowane będą systemy siewów mieszanych w porównaniu z uprawami w siewach czystych oraz uprawa tych gatunków na glebach charakteryzujących się niską żyznością (tzw. gleby marginalne). W warunkach polowych przeprowadzone zostaną analizy faz fenologicznych, porażenia przez choroby i szkodniki i wybranych cech biometrycznych roślin. Będzie prowadzona ewidencja zabiegów ochrony roślin i zabiegów agrotechnicznych oraz plonowania. Planowane są dni pola, warsztaty projektowe z rolnikami służące upowszechnianiu wiedzy o możliwościach uprawy i zastosowania produktów pozyskanych z ww. gatunków.
Następnie wykonane zostaną analizy składu chemicznego (profil kwasów tłuszczowych oraz składniki bioaktywne takie jak polifenoli, sterole, karotenoidy itd.) olejów tłoczonych na zimno z nasion Camelina sativa (jare i ozime) oraz Brassica carinata uprawianych w warunkach polowych w różnych strefach klimatycznych (Afryka Północna, kraje basenu Morza śródziemnego, Europa Centralna i Północna, Polska).
Istotnym aspektem niniejszego projektu jest maksymalizacja wykorzystania zarówno olejów, wytłoków oraz słomy z analizowanych roślin oleistych. Zostaną opracowane m.in. technologie odzyskiwania substancji aktywnych, antyżywieniowych, białka, pozostałości oleju oraz izolacji substancji będących stymulatorami wzrostu roślin. Wśród proponowanych zastosowań istotnym jest opracowanie innowacyjnych środków ochrony roślin, dedykowanych szczególne dla roślin drzewiastych. Preparaty te będą całkowicie naturalne. Ich skuteczność zostanie zweryfikowana za pomocą doświadczeń na siewkach sosny wobec wybranych gatunków owadów gryzących. Doświadczenie prowadzone będzie zarówno w warunkach modelowych, jak i rzeczywistych (młodniki sosnowe). Technologie opracowania środków ochrony roślin przed szkodnikami będą realizowane dwukierunkowo: jako preparaty odstraszające oraz owadobójcze. Ma to istotne znaczenie dla gospodarki leśnej, ponieważ wpisuje się w aktualne trendy polegające na ograniczaniu stosowania chemicznych środków ochrony lasu. Opracowane technologie oraz produkty będą miały istotne znaczenie dla rolnictwa i leśnictwa.
Wartością dodana projektu jest stworzenie latarni wiedzy na temat prowadzonych badań i opracowanych technologii. Będą one stworzone w jednostkach naukowo-badawczych biorących udział w projekcie. Zostanie również zbudowana baza wiedzy na temat zarówno B. carinata oraz C. sativa, jak i wszystkich technologii, preparatów i produktów, które będą efektem projektu. Baza będzie powszechnie dostępna i rozpropagowana w środowisku społecznym w kontekście zrównoważonej biogospodarki.