Origin, transformation and classification of organic soils in Poland
Type
Journal article
Language
English
Date issued
2024
Author
Łachacz, Andrzej
Bogacz, Adam
Kalisz, Barbara
Orzechowski, Mirosław
Smólczyński, Sławomir
Sowiński, Paweł
Faculty
Wydział Rolnictwa, Ogrodnictwa i Biotechnologii
PBN discipline
agriculture and horticulture
Journal
Soil Science Annual
ISSN
2300-4967
Volume
75
Number
4
Pages from-to
art. 195241
Abstract (PL)
Polskie Towarzystwo Gleboznawcze wybrało gleby organiczne jako gleby roku 2024. Są to gleby zbudowane z materiałów zawierających ≥12% węgla organicznego, do których zaliczamy torfy, gytie i muły, a także gleby zbudowane z utworów ściółkowych (liście, szczątki drzewne i części roślin trawiastych), które zawierają ≥20% węgla organicznego. Specyficzne właściwości tych gleb, przede wszystkim wysoka zawartość węgla organicznego, niska gęstość objętościowa i wysoka porowatość, zdecydowanie odróżnia je od gleb mineralnych. W 6 wydaniu Systematyki gleb Polski wyróżniono cztery główne typy gleb organicznych, tj. gleby torfowe, gleby limnowe, gleby murszowe i gleby ściółkowe. Szacunkowa powierzchnia gleb organicznych w Polsce waha się od 4 do 5%. Gleby te zlokalizowane są głównie w bezodpływowych zagłębieniach terenu i dolinach rzecznych. Wyjątek stanowią gleby ściółkowe występujące głównie na terenach górskich. Wśród gleb organicznych zdecydowanie największą powierzchnię zajmują gleby torfowe i murszowe, użytkowane rolniczo. Gleby organiczne są uważane za największy naturalny lądowy rezerwuar węgla organicznego, jednak obserwowane zmiany klimatu, w połączeniu z intensywną działalnością człowieka wpływają negatywnie na ich potencjał do długotrwałego magazynowania węgla organicznego. W niniejszym artykule przeglądowym przedstawiono: (a) koncepcję gleb organicznych w Polsce; (b) aktualny schemat klasyfikacji gleb organicznych w Polsce oraz ich korelacji z międzynarodowymi systemami (WRB i Soil Taxonomy) (c) przegląd rozmieszczenia, użytkowania, zagrożeń i ochrony gleb organicznych w Polsce; oraz d) potencjalne przyszłe kierunki badań dotyczące gleb organicznych.
Abstract (EN)
The Soil Science Society of Poland has selected organic soils (in Polish: gleby organiczne) as their Soil of the Year 2024. Organic soils consist of materials that contain ≥12% organic carbon (C), and include peat, gyttja and mud materials, as well as forest (leaf and woody debris) or meadow (grass debris) litter (≥20% organic C if saturated with water for <30 consecutive days a year). The specific properties of these soils, primarily the high organic C content, low bulk density and high porosity values, determine their disaggregation from mineral soils. In the 6th edition of the Polish Soil Classification (SGP 6), four main types of organic soils were distinguished: peat soils (in Polish: gleby torfowe), mursh soils (in Polish: gleby murszowe), limnic soils (in Polish: gleby limnowe) and folisols (in Polish: gleby ściółkowe). The estimated cover of organic soils in Poland ranges from 4 to 5% of the land surface, located mainly in closed depressions and river valleys; an exception are the folisols that mainly occur in mountain areas. Among organic soils, peat and mursh soils cover the largest area and are mainly used for agricultural purposes. Organic soils are considered the largest natural terrestrial reservoir of organic C, but disturbance to peatlands from climate change and human activities has impacted their C storage potential. In this review paper, we present (a) the concept of organic soils in Poland; (b) the classification scheme for organic soils in Poland and their correlation with international classification systems, such as the World Reference Base (WRB) and the NRCS Soil Taxonomy; (c) a review of the distribution, land use, threats and protection of organic soils in Poland; and (d) future research needs with regard to organic soils.
Keywords (PL)
License
CC-BY-NC-ND - Attribution-NonCommercial-NoDerivatives
CC-BY-NC-ND - Attribution-NonCommercial-NoDerivatives Open access date
October 25, 2024