Exploring attitudes toward hunting among Polish teenagers: insights from a national survey

W całej Europie akceptacja zarządzania przyrodą, w tym zwierzyną łowną, dziką fauną i florą, maleje. Liczne badania podkreślają znaczenie osobistych doświadczeń w kształtowaniu indywidualnych postaw. Jednak w Polsce dzieciom i młodzieży nie wolno towarzyszyć rodzicom podczas polowań. Aby edukacja była skuteczna, konieczne jest zrozumienie specyficznych potrzeb i postaw młodej części społeczeństwa, co pozwoli na zaprojektowanie zajęć i aktywności odpowiadających tym potrzebom. W celu zbadania rzeczywistych postaw uczniów szkół ponadpodstawowych wobec łowiectwa przeprowadzono wśród nich ankietę. Wylosowano proporcjonalną próbę badawczą z 3 kategorii szkół: licea ogólnokształcące, technika i szkoły branżowe. Ankieta obejmowała także metryczkę i pytania o osobiste doświadczenia ankietowanych: czy byli w lesie ciągu ostatniego miesiąca; czy ich rodzice pochodzą z miasta, czy ze wsi; czy znają myśliwego i/lub leśnika (tab. 1). Do wylosowanych szkół wysłano na adres sekretariatu list z ankietą i prośbą, by 6 losowo wybranych uczniów z poszczególnych roczników wypełniło ankietę internetową (wiek 14−19 lat). Po 2 tygodniach powtórzono prośbę. Otrzymano 659 pełnych ankiet. Większość ankietowanych stanowili uczniowie techników (75,9%), nieznacznie przeważały kobiety (51,6%), a rozkład wieku ankietowanych był równomierny. Zadano następujące pytania badawcze: jakie są postawy wobec polowań wśród polskiej młodzieży; jakie czynniki wpływają na te postawy; jak te postawy mają się do postaw dorosłych. Wyniki badań pokazują, że polska młodzież na ogół pozytywnie oceniła polowania: średnia wartość nastawienia 46% ankietowanych była lekko pozytywna (ryc. 1). Znaczna część respondentów (41%) zgodziła się, że populacje dzikich zwierząt w Polsce kształtują się obecnie na stabilnym poziomie i nie wymagają interwencji człowieka. Jednak większy odsetek (55%) uważa, że liczba dzikich zwierząt spada w wyniku polowań. Większość respondentów (67%) sprzeciwiała się idei nieograniczonego polowania na polach i w lasach. Większość ankietowanych nastolatków (58%) uważała, że myśliwi nie dostarczają wystarczających informacji na temat swojej działalności. Prawie połowa ankietowanych (44%) opowiadała się za zabijaniem dzikich zwierząt przez myśliwych w celu zdobycia mięsa i jednocześnie większość (61%) była przeciwna polowaniu dla trofeów. Uczniowie w większości (48%) nie mają zdania na temat tego, czy media w Polsce przedstawiają polowania w sposób obiektywny. Połowa ankietowanych wyraziła chęć wzięcia udziału w polowaniu w charakterze obserwatora, aby lepiej zrozumieć łowiectwo (51%). Myśliwi cieszą się zaufaniem 39% respondentów. Pozostali ankietowani dzielą się po połowie na tych, którzy nie ufają myśliwym i niemających zdania na ten temat: odpowiednio 31 i 30%. Większość respondentów wskazała, że nie chce w przyszłości zostać myśliwymi (64%), tylko 19% respondentów chciałoby zostać myśliwym, a 46% z nich stanowiły kobiety. Najwyższy odsetek uczniów zainteresowanych byciem myśliwym pochodził ze szkół branżowych (31% ogółu uczniów tego typu szkół), w porównaniu z 18% z techników i 16% z liceów (tab. 1). Zmienne społeczno−demograficzne (płeć, rodzaj szkoły, częstotliwość wizyt w lesie oraz znajomość z myśliwym) miały jedynie niewielki, ale istotny statystycznie wpływ na postawy uczniów (tab. 2). Wyniki sugerują, że inne czynniki, potencjalnie obejmujące wpływy kulturowe, edukacyjne i rodzinne, mogą odgrywać bardziej znaczącą rolę w kształtowaniu postaw polskiej młodzieży wobec łowiectwa niż osobiste doświadczenia. Wyniki podkreślają potrzebę ukierunkowanych programów edukacyjnych, które uwzględniałyby jednostkowe perspektywy i doświadczenia nastolatków. Zrozumienie młodszego pokolenia i nawiązanie z nim kontaktu może pomóc w kształtowaniu bardziej świadomego i zrównoważonego podejścia do łowiectwa oraz zarządzania dziką fauną i florą.