Uszkodzenia upraw leśnych i rolnych przez zwierzynę - przyczyny powstawania oraz sposoby przeciwdziałania
Type
Journal article
Language
Polish
Date issued
2025
Author
Faculty
Wydział Leśny i Technologii Drewna
Journal
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
ISSN
1232-3578
Number
2 (120)
Pages from-to
43-63
Abstract (PL)
Do podstawowych przyczyn wzrostu presji zwierzyny na uprawy leśne i rolne należy dominacja samic w wielu populacjach dzików i jeleniowatych. Jej następstwem jest większy
przyrost młodych, a potem wzrost liczebności zwierząt. Kolejną przyczyną jest malejący areał terenów otwartych i półotwartych w lasach, a tym samym mniejsza dostępność roślinności zielnej. Jest ona ważnym pokarmem dla zwierzyny, zwłaszcza w okresie wegetacji. Dlatego jej niedobór powoduje, że zwierzyna częściej żeruje na uprawach rolnych. Presja zwierzyny wzrasta szczególnie w tych regionach kraju, w których duży jest udział upraw wielkołanowych, zwłaszcza kukurydzy. Są atrakcyjnymi żerowiskami, ale także miejscami do odpoczynku. W konsekwencji dziki oraz jeleniowate często przebywają na terenach rolniczych zarówno w dzień, jak i w nocy. To umożliwia wzrost kondycji i płodności tych zwierząt. W efekcie prowadzi do dalszego wzrostu ich liczebności i eskalacji problemu szkód. W artykule – w oparciu o piśmiennictwo i doświadczenia własne, przedstawiono sprawdzone w praktyce, ale nie zawsze znane lub stosowane, sposoby ograniczania szkód na terenach rolniczych i w lasach. Konieczne jest dziś nie tylko sterowanie liczebnością zwierząt łownych, ale także zmiany w wykorzystaniu środowiska przez człowieka. Dotyczy to myśliwych, rolników i leśników, ale także tych grup społecznych, dla których lasy i pola są miejscem rekreacji. Szkody powodowane tam przez zwierzęta roślinożerne, podobnie jak konflikty ze zwierzyną w miastach, stały się bowiem problemem społecznym.
przyrost młodych, a potem wzrost liczebności zwierząt. Kolejną przyczyną jest malejący areał terenów otwartych i półotwartych w lasach, a tym samym mniejsza dostępność roślinności zielnej. Jest ona ważnym pokarmem dla zwierzyny, zwłaszcza w okresie wegetacji. Dlatego jej niedobór powoduje, że zwierzyna częściej żeruje na uprawach rolnych. Presja zwierzyny wzrasta szczególnie w tych regionach kraju, w których duży jest udział upraw wielkołanowych, zwłaszcza kukurydzy. Są atrakcyjnymi żerowiskami, ale także miejscami do odpoczynku. W konsekwencji dziki oraz jeleniowate często przebywają na terenach rolniczych zarówno w dzień, jak i w nocy. To umożliwia wzrost kondycji i płodności tych zwierząt. W efekcie prowadzi do dalszego wzrostu ich liczebności i eskalacji problemu szkód. W artykule – w oparciu o piśmiennictwo i doświadczenia własne, przedstawiono sprawdzone w praktyce, ale nie zawsze znane lub stosowane, sposoby ograniczania szkód na terenach rolniczych i w lasach. Konieczne jest dziś nie tylko sterowanie liczebnością zwierząt łownych, ale także zmiany w wykorzystaniu środowiska przez człowieka. Dotyczy to myśliwych, rolników i leśników, ale także tych grup społecznych, dla których lasy i pola są miejscem rekreacji. Szkody powodowane tam przez zwierzęta roślinożerne, podobnie jak konflikty ze zwierzyną w miastach, stały się bowiem problemem społecznym.
Abstract (EN)
The main reasons for the increase in the pressure of animals on forest and agricultural crops include the dominance of females in many populations of wild boars and deer. Its consequence is a greater increase in the number of young and then an increase in the number of these animals. Another reason is the decreasing area of open and semi-open areas in forests, and thus the lower availability of herbaceous vegetation. It is an important food for animals, especially during the vegetation period. Therefore, its deficit causes animals to feed more often on agricultural crops. Additionally, the pressure of animals increases in those regions of the country where there is a large share of large-field crops, especially maize. They are attractive feeding grounds, but also places to repose. As a result, wild boars and deer often stay in agricultural areas both during the day and at night. This allows for an increase in the condition and fertility of these animals. As a result, it leads to a further increase in their numbers and an escalation of the problem of damage. The article – based on literature and own experience, presents proven in practice, but not always known or applied, methods of reducing damage in agricultural areas and forests. Today, it is necessary not only to control the numbers of game animals, but also to change the use of the environment by humans. This applies to hunters, farmers and foresters, but also to those social groups for whom forests and fields are a place of recreation. Damage caused there by herbivores in fields and forests, as well as conflicts with animals in cities, have become a social problem.
License
CC-BY-NC - Attribution-NonCommercial
Open access date
June 2025