Od wielu lat w dyskursie społecznym pojawia się tematyka równowagi pomiędzy współczesnymi oczekiwaniami społecznymi w krajach wysoko rozwiniętych, w szczególności dążeniem do wyższego komfortu życia i konsumpcjonizmem, a odpowiedzialnością za środowisko przyrodnicze. W tym kontekście lasy odgrywają kluczową rolę, służąc jako źródło surowców, istotny czynnik przyczyniający się do redukcji gazów cieplarnianych, miejsce występowania tysięcy gatunków,
ale także teren rekreacyjny i źródło inspiracji twórczej dla wielu ludzi. Aby pogodzić te różnorodne funkcje lasu z oczekiwaniami społecznymi, w 2013 r. zainicjowano w Polsce prace nad Narodowym Programem Leśnym (NPL), którego celem było m.in. przedefiniowanie gospodarki leśnej, harmonizującej oczekiwania społeczne z dobrostanem ekologicznym. Kompleksowy, czteroetapowy proces tworzenia NPL obejmował identyfikację interesariuszy, ocenę polityki leśnej, dyskusje panelowe ekspertów oraz rekomendacje, które opublikowano w 10 tomach. Materiały te obejmują 156 referatów zleconych i 298 zaleceń opracowanych przez 193 zaproszonych ekspertów. W niniejszej publikacji skupiono się na semiotycznej analizie rekomendacji NPL, które zestawiono z oczekiwaniami społecznym pozyskanymi m.in. ze stron internetowych organizacji społecznych, mediów społecznościowych (Facebook, Instagram, Twitter – obecnie „X”) i czasopism (np. Gazeta Wyborcza, Guardian czy Today Show). W ten sposób wyselekcjonowano w dyskursie społecznym 4 wątki, które zdaniem autorów powinny być przedmiotem dalszych analiz oraz regulacji prawnych:
1. Lasy publiczne/państwowe powinny być apolityczne, a administracja leśna nie powinna być uzależniona od wyników wyborów, np. parlamentarnych.
2. Obowiązujące prawo leśne i pokrewne jest rozproszone i niespójne, dlatego zamiast kolejnych nowelizacji ustawy o lasach potrzebne jest nowe prawo leśne, uwzględniające także wzmocnienie prywatnej gospodarki leśnej oraz ochrony przyrody w lasach prywatnych.
3. Konieczne jest opracowanie strategii międzysektorowych tworzących ramy programów współpracy sektora leśno−drzewnego i ochrony przyrody, w odniesieniu np. do przemysłu, energetyki, rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich czy turystyki i rekreacji.
4. Potrzebne są nowe formy i treści profesjonalnej i społecznej edukacji leśnej, uwzględniającej m.in. leśnictwo prywatne czy gospodarkę leśną na terenach zurbanizowanych (lasy podmiejskie).
Zarówno w rekomendacjach do NPL, jak i w dyskursie społecznym obecna jest problematyka udziału społecznego w planowaniu zadań oraz procesach decyzyjnych na obszarach Lasów Państwowych. Analizując media społecznościowe, stwierdzono wśród dyskutantów nieznajomość zarówno problematyki przyrodniczej, jak i zasad zarządzania środowiskiem leśnym, a także nieco wyimaginowany obraz przyrody. Zdaniem autorów jest to efektem m.in. porażki w prowadzeniu edukacji przyrodniczo−leśnej, co objawia się spadkiem zaufania społecznego do pracy leśników, złym wizerunkiem Lasów Państwowych, a także brakiem zrozumienia konieczności wykonywania zaplanowanych prac w środowisku leśnym i brakiem przewidywania konsekwencji ich zaniechania. Mimo niedostatecznej wiedzy społecznej w zakresie lasów i leśnictwa, należy przyjąć, że to właśnie wpływ opinii społecznej ma bezpośrednie przełożenie na decyzje polityczne i zmiany prawne, dlatego dalsze prace nad NPL i wypracowanie kompromisu społecznego są potrzebą chwili. Z tego względu istotną rolę mogą odegrać interdyscyplinarne badania naukowe, dotyczące m.in. oczekiwań społecznych, które pozwolą na wypracowanie nowej polityki leśnej państwa.